Dominantie van het Nederlands
 Praat je zelf Fries tegen jouw peuter, maar hij of zij spreekt (vooral) Nederlands tegen jou? Dit speelt wel vaker bij tweetalige gezinnen. Misschien is het aanbod van het Nederlands toch sterker. De volgende tips kunnen helpen:
► Kies een peuterspeelzaal, kinderdagverblijf en basisschool waar het Fries een goede plek heeft.
► Blijf als Friestalige ouder consequent Fries spreken tegen de kinderen, ook wanneer hij/zij in het Nederlands antwoord geven.
► Vraag anderen hetzelfde te doen.
► Lees veel voor in het Fries. Op de tomke-website vind je veel materiaal.
► Uit onderzoek blijkt dat het erg helpt als de Nederlandstalige ouder ook zo nu en dan Fries tegen de peuter spreekt. Zo zien de kinderen dat papa of mama ook moeite doet de taal te leren. Maak bijvoorbeeld de afspraak dat jullie bij het avondeten eerst (allemaal) een kwartiertje Fries spreken. Fouten maken mag! Probeer dit eens een tijdje. Wij zijn benieuwd naar het effect, laat je het ons weten? ynfo@sfbo.nl
► Pakes en beppes spelen ook een belangrijke rol. Bij kinderen vanaf vier of vijf jaar kan beppe vragen of hij/zij "dat ek yn it Frysk sizze kin" (Beppe is al âld, dy is it Nederlânsk in bytsje fergetten). Bij jongere kinderen heeft dit vaak geen zin omdat deze nog niet bewust kunnen switchen tussen de talen.
|
Hebben de ouders beide een andere moedertaal? Dan is het prachtig om beide talen door te geven aan de kinderen. Bij Yana Yu thuis worden ook twee talen gesproken; zij was al op jonge leeftijd volledig tweetalig. 
Zo rond de eerst verjaardag zeggen de meeste kinderen hun eerste woordjes. Sommige kinderen die van huis uit twee talen meekrijgen zijn daar net iets later mee. Ze hebben soms wat tijd nodig om te ontdekken welk woord bij welke taal hoort. Deze vertraging is tijdelijk, wordt snel ingehaald en heeft op de lange termijn geen effect.
Sommige van huis uit tweetalige kinderen kunnen de talen aardig uit elkaar houden wanneer zij ongeveer 3 jaar zijn. Anderen zitten langer in de tussentaalfase, waarin ze de talen doorelkaar gebruiken. Soms schuilt hier een logica in. Yana Yu zegt altijd “hamer” en nooit “hammer” omdat dat woord bij papa hoort. Deze fase duurt bij tweetalige kinderen tot een jaar of 6.
Yana Yu maakt zich deze vaardigheden nu snel eigen. In groep 3 zal zij evengoed op toetsen scoren als haar Nederlandstalige klasgenootjes. Soms maakt ze dan nog kleine (grammaticale) foutjes maar met hulp van juf of meester verdwijnen die langzamerhand ook. 